„Krótka droga do doskonałości”, 27 września 1856 roku
Powiadają święci ludzie, że jeśli pragniemy być doskonali, powinniśmy tylko wykonywać porządnie nasze codzienne obowiązki. Krótka droga do doskonałości – krótka nie dlatego, że łatwa, ale dlatego, że odpowiednia i zrozumiała. Nie ma krótkich dróg do doskonałości, są tylko drogi pewne.
Myślę, że to pouczenie może być dla takich ludzi jak my bardzo użyteczne. Łatwo jest snuć mgliste rozważania o istocie doskonałości, na których kanwie można wymownie rozprawiać wtedy, gdy nie zamierzamy do doskonałości dążyć. Jeżeli jednak ktoś rzeczywiście jej pragnie i stara się ją naprawdę osiągnąć, cenne jest dla niego tylko to, co dotykalne i jasne, to, co stanowi konkretną wskazówkę działania.
Musimy pamiętać, co oznacza doskonałość. Nie oznacza ona jakiejś niezwykłej służby, czegoś nadzwyczajnego albo szczególnie heroicznego (nie wszyscy mają sposobność do heroicznych czynów i cierpień) – oznacza ona to, co się potocznie rozumie przez słowo „doskonałość”. Jako doskonałe określamy to, co jest bez skazy, co jest pełne, co jest konsekwentne, co jest zdrowe – to wszystko, co jest przeciwieństwem ułomności, niedoskonałości. Skoro wiemy, czym jest niedoskonałość w praktykach religijnych, wiemy również – przez kontrast – co oznacza doskonałość.
Ten więc jest doskonały, kto swą pracę codzienną doskonale wypełnia; nigdzie dalej nie potrzebujemy szukać doskonałości. Nie musimy wychodzić poza krąg dnia.
Kładę na to nacisk, ponieważ myślę, że uprości to nasze poglądy i skieruje nasze wysiłki ku określonemu celowi. Jeśli zapytasz mnie, co masz czynić, aby być doskonałym, odpowiem: Nie leż w łóżku dłużej, niż wymaga tego czas odpoczynku, pierwsze myśli kieruj ku Bogu, pobożnie nawiedzaj Najświętszy Sakrament, odmawiaj w skupieniu Anioł Pański, jedz i pij na chwałę Bożą, dobrze odmawiaj różaniec, bądź skupiony, wystrzegaj się złych myśli, należycie odbywaj wieczorną medytację, codziennie rób rachunek sumienia, kładź się spać w odpowiednim czasie – i już jesteś doskonały.
(z: J.H. Newman, Rozmyślania i modlitwy. Sen Geroncjusza, IW Pax Warszawa 1985)