Tajemnica Wcielenia
Rok kościelny dzieli się na dwie części poświęcone rozpamiętywaniu i przeżywaniu dwu głównych tajemnic Chrystusowych: tajemnicy Wcielenia i tajemnicy Odkupienia. Treścią pierwszej części roku kościelnego jest przyjście i objawienie się Boga-Człowieka. Staramy uprzytomnić sobie tę głęboka przemianę, którą w życie ludzkie wprowadziło Wcielenie się Słowa Bożego. Syn Boży stał się człowiekiem, aby nam przywrócić uczestnictwo w Bożej naturze. Święte człowieczeństwo Jezusa Chrystusa stało się źródłem naszego życia nadprzyrodzonego i drogą do Ojca. Tajemnica wcielenia zapoczątkowała dzieło Odkupienia i porządek sakramentalny, który dąży do ostatecznego zjednoczenia człowieka z Bogiem. Do przeżycia tych tajemnic gotujemy się w Adwencie, z radością uczestniczymy w ich obchodzie w okresie świątecznym, a następnie z wdzięcznością rozważamy je przez kilka tygodni w okresie poświątecznym. Wyraz adwent (po łacinie adventus) znaczy przyjście. Kościół święty oznacza tą nazwą okres przygotowania na przyjście Pańskie. Przyjście to jest trojakie:
Przyjście historyczne
Oczekujemy pamiątki Narodzin (25 grudnia) i Objawienia (6 stycznia) Jezusa Chrystusa. Kościół święty przez 4 niedziele przypomina przygotowanie narodu wybranego na przyjście Zbawiciela. Mamy wczuć się w gorące pragnienia, które przenikają cały Stary Testament. Adwentowe teksty liturgiczne w większości zaczerpnięte są z proroka Izajasza. W najtragiczniejszych chwilach narodu wybranego wzywał on do ufnego zdania się na Boga i zapewniał, że nadejdzie oczekiwany Mesjasz, zbawi swój lud i rozciągnie swe panowanie na całą ziemię. Izajasz z taką dokładnością szkicuje dzieło Zbawiciela, że księgę jego nazywa się często „piątą ewangelią”.
Tajemnica Wcielenia dokonała się w łonie Niepokalanej Dziewicy Maryi. Aby przygotować godne mieszkanie swemu Synowi, Bóg obdarzył ja pełnią łaski, a Maryja wiernie z tą łaską współdziałała. Jest ona obrazem Kościoła, który’ z tęsknotą oczekuje Oblubieńca i z radością Go przyjmuje. Liturgia adwentowa często wspomina przeżycia Matki Bożej związane ze zdarzeniami poprzedzającymi Boże Narodzenie. W jej bazylice Adwent się rozpoczyna i kończy. W Polsce wczesnym rankiem odprawia się Mszę wotywną o Matce Bożej, która powtarza teksty ze środy Suchych Dni Adwentu. Maryja, wierna służebnica Pańska, nosząca pod sercem Boga-Człowieka i obcująca z nim w modlitwie, jest wzorem przygotowania katolika na nadchodzące święta.
W Adwencie gotujemy się również na obchód Objawienia Pańskiego. Dlatego często słyszymy również głos Przesłańca Chrystusowego, Św. Jana Chrzciciela, który przygotował naród wybrany na publiczne wystąpienie Chrystusa Pana i stwierdził jego mesjańską godność.
Przyjście mistyczne
Wprawdzie dzieło Odkupienia już się dokonało, lecz każde nowe pokolenie ludzkie musi sobie przyswoić jego owoce. Zdajemy sobie sprawę, jak wielka część ludzkości nie słyszała jeszcze Dobrej Nowiny. Sami również odczuwamy potrzebę wyzwolenia od błędów i grzechów. Oczekujemy nawiedzenia Bożego przez łaskę dla siebie i dla naszych czasów. Często powtarzane w liturgii adwentowej wezwanie „Przyjdź” jest wyrazem aktualnych tęsknot Kościoła.
Bóg udziela nam łaski w miarę naszego przygotowania. Mamy gotować drogę Panu poprzez skupienie i modlitwę. Dlatego w Adwencie Kościół nakazuje wstrzymanie się od zabaw i wzywa do pokuty, tj. odwrócenia się od zła, i czynienia dobra.
Przyjście ostateczne
Rozwój Królestwa Bożego odbywa się równolegle z rozwojem Odkupienia, zaczyna się z narodzeniem Chrystusa w stajence betlejemskiej, rozkwita w życiu Kościoła, kończy się Sądem Ostatecznym u schyłku wieków. Powtórne przyjście Chrystusa Pana będzie objawieniem jego chwały i ostatecznym ugruntowaniem Jego Królestwa. Wtedy to Chrystus zbierze swoich wybranych ze wszystkich stron świata i wprowadzi ich do Królestwa swego Ojca. Całe dzieje Kościoła są przygotowaniem na to przyjście. Rozpoczynają nowy rok Kościelny szczególnie żywo uświadamiamy sobie prawdę, że jesteśmy członkami Kościoła pielgrzymującego i gotujemy się również na ostateczne przyjście Zbawiciela.
Od czasów Bolesława Wstydliwego królowie polscy i przedstawiciele sześciu stanów składali w pierwszą niedziele Adwentu świecę ze słowami „gotów jestem na przyjście Pana”. Siedem świec, które płoną na ołtarzu w czasie Mszy Rorate, przypomina ten zwyczaj i wzywa także nas do gotowości.
Okres Bożego Narodzenia
„Przez tajemnice wcielonego Słowa zajaśniał oczom naszej duszy blask Twojej światłości, abyśmy poznając Boga w widzialnej postaci, zostali przezeń porwani do umiłowania rzeczy niewidzialnych” (z prefacji o Bożym Narodzeniu).
Słowo stało się Ciałem
Te krótkie słowa św. Jana wyrażają treść obchodzonej tajemnicy. Słowo, druga Osoba Trójcy Przenajświętszej, zrodzone z istoty Ojca, zjednoczyło się z człowieczeństwem, zrodzonym w czasie z ciała Niepokalanej Matki.
Niezwyciężone Słońce
Dzień narodzenia Pana Jezusa w Betlejem nie jest znany. Na obchód tej uroczystości wyznaczono dzień po zimowym przesileniu dnia z nocą. Noc osiągnęła najdłuższe trwanie i obecnie zaczyna się cofać. Wzrastające promieniowanie światła wypiera ciemność. Ojcowie Kościoła widzieli w tym zjawisku symbol przyjścia Zbawiciela.
Św. Augustyn wola: „Radujmy się, bracia, w tym dniu świętym, nie z powodu słońca widzialnego, lecz z narodzenia niewidzialnego Stwórcy tegoż słońca. Wszystkie jego dzieła pozostają w naturalnej harmonii: ze wzmagającą się dzienna jasność przychodzi na świat Zbawiciel, który światłem swej łaski nieustannie odnawia wewnętrznego człowieka”.
Prawdziwa Zamiana
Św. Paweł uczy, że Bóg zesłał swego Syna narodzonego z niewiasty, abyśmy dostąpili przysposobienia synowskiego. Chrystus przyjął naturę ludzka, aby nam dać udział w swoim Bóstwie; podejmując życie ludzkie, aby nam dać udział w życiu Bożym. Wszyscy, którzy w Niego wierzą i żyją w Jego łasce, są dziećmi Bożymi. Kościół sławi Boga za tę przedziwną zmianę słowami antyfony śpiewanej w dniu oktawy Bożego Narodzenia: „O przedziwna zmiano! Stwórca rodzaju ludzkiego, przyjąwszy ciało i duszę ludzką, raczył narodzić się z Dziewicy i za sprawą Ducha Św. stając się człowiekiem, dał nam udział w swoim Bóstwie”.
Dziecię Złożone w Żłobie
Aby wskazać sposób uleczenia ran, zadanych naturze ludzkiej przez grzech pierworodny, Chrystus wybrał niezwykłe okoliczności swego przyjścia. Uniżył samego siebie i przybrał postać sługi, narodził się z przeczystej Dziewicy w skrajnym ubóstwie. Z głębokim wzruszeniem rozważamy te okoliczności. Umiejmy naśladować Zbawiciela w pokorze, czystości i ubóstwie.
Bóg Prawdziwy z Boga Prawdziwego
Podziwiając uniżenie się Syna Bożego nie zapominajmy, że Dziecię, które urodziło się w Betlejem test prawdziwym Bogiem, Przez Chrystusa objawił się ludzkości Bóg. Rozważaniu tej strony tajemnicy Wcielenia poświęcone jest odrębne święto Epifanii, czyli Objawienia Pańskiego, które obchodzimy 6 stycznia. To święto wschodniego pochodzenia stanowi dopełnienie uroczystości Bożego Narodzenia. Liturgiczny okres świąteczny zamyka. Wspomnienie Chrztu Pana Jezusa w Jordanie. Bardzo ściśle wiąże się ze świętami Oczyszczenie N. M P pamiątka dnia, w którym Matka Boża wniosła nowego Króla do świątyni Starego Testamentu.
Zawsze Wierni, nr 14, 01-02.1997, s. 43.